Thursday 23 February 2012

सायबर गुन्हे घडू नयेत या करीता


मागील ब-याच दिवसापासून इंटरनेट द्वारे गुन्हे घडण्याचे प्रमाण वाढले असून यात प्रामुख्याने अश्लील प्रोफाइल तयार करणे, क्रेडीट कार्ड चा गैर वापर करणे इत्यादी गुन्हांचा समावेश आहे.

 इंटरनेट द्वारे नेमके कशाप्रकारे गुन्हे घडू शकतात व सामान्य जनतेने या संदर्भात कोणती काळजी घ्यावी
अनेक ईमेल अकाऊंट धारकांना अनोळखी व्यक्तीकडून अचानकपणे खालील प्रमाणे ईमेल (Unsolicited / Spam email) येतात

-  आपणास बक्षिस लागले आहे. मोठया रक्कमेची लॉटरी लागली आहे.
-  
परदेशात चांगल्या नोकरीची संधी आहे

  मोठ्या कंपनीत गुंतवणूक करण्याची संधी मिळाली
-   
आपला नातेवाईक परदेशात आजारी आहे किंवा अडचणीत आहे किंवा अपघातात मरण पावला आहे   त्याला मदत करावी

 .असा इमेल आपल्या मित्राच्या नातेवाईकाचा इमेल  हॅक करून येऊ शकतो.
-
दलाली मध्ये मोठा आर्थिक लाभ मिळणार आहे .

- फ्रेंड्स क्लब मेंबर नावाची संस्था उघडली आहे त्यासाठी मेम्बर व्हा.
-
बॅक किवा आर्थिक संस्थेचे हुबेहूब बोधचिन्ह असलेले ईमेल-मध्ये अकौंट अपडेट करणे.
-
आपले बँकेचे खाते हे कमिशन घेवून पैसे पाठविण्यासाठी वापरू द्यावे.

- धर्मदाय संस्था आहे असे सांगून आपल्या खात्यावर दान करणा-या व्यक्ती पैसे जमा करतील त्यातली आपण २० % रक्कम कमिशन म्हणून ठेवून घ्यावी व इतर रक्कम दिलेल्या खात्यात जमा करावी.

- नोकरीसाठी इतरांसाठी पाठविलेल्या बायोडाटाद्वारे  आपणास नोकरीचे अपॉइंन्टमेंट लेटर देऊन वेगावेगळे चार्जेस साठी रु.५०००/-, १०,०००/- रक्कमेची मागणी करतील.

- परदेशातून/बाहेर गावावरून आमचे पैसे येणार आहे आपल्या बॅकेंतील खात्याचा व ए.टी.म.कार्ड चा वापर करून द्या त्याकरिता रु.५०००/-तुम्हाला भाडे देऊ असे म्हणतील 
 .
-
संगणक इलेक्ट्रॉनिक्स इत्यादी विषयातील मान्यता प्राप्त संस्थेचे परीक्षाकेंद्र/प्रमानपत्र देतो असे सांगून त्याची रक्कम बॅकेंत भरण्यास सांगतील.

तसेच वेगवेगळ्या वेबसाईटच्या माध्यमाने विशेषता: www.orkut .com वेबसाईटवर अश्लील प्रोफाइल तयार करून बदनामी केली जाते. यामध्ये प्रामुख्याने तरूण तरुणीच्या नावाने अशलील प्रोफाइल फोटोसह तयार करून त्यावर फोन नंबर दिले जातात 

 तसेच अशलील संदेश पाठविले जातात. याकरिता कोल्हापूर जिल्हा पोलिसाकडून सूचित करण्यात येते कि, इंटरनेटचा वापर करताना काळजीपूर्वक वापर करण्यात यावा शक्यतो आपले फोटो अपलोड करू नये.

इंटरनेटद्वारे होणारी फसवणूक टाळण्यासाठी आपण खालील प्रमाणे काळजी घेणे आवश्यक आहे.

- अनोळखी व्यक्तीकडून आलेले Unsolicited ईमेल उघडू नये. यासोबतच्या अटॅचमेंट बघू नयेत यासोबत किलॉगर या सॉफ्टवेअर द्वारे अनोळखी व्यक्ती आपला पासवर्ड, बँकेचा पिन नंबर, क्रेडीट कार्ड नंबर, सी. व्ही. नंबर माहित करून घेऊन आपल्या खात्यातून पैसे काढून घेऊ शकते.

- फोन करून विशिष्ट बँकेच्या कस्टमर केअर मधून बोलतो असे सांगून आपली संपूर्ण गोपनीय माहिती सांगुन विश्वास संपादन करतात व क्रेडीट कार्ड नंबर, सी. व्ही. नंबर, पिन नंबर विचारून मग त्याद्वारे आर्थिक व्यवहार करतात.

- आपले बॅंक अकौंटं क्रमांक, दूरध्वनी क्र, पारपत्र क्र., पासवर्ड हे ऑन लाईन अथवा फोनद्वारे न सांगणे किवा माहिती न पाठविणे शक्यतो ऑन लाईन बँकिग चा वापर करताना घरच्या किवा खात्रीच्या संगणकाचा वापर करावा तसेच पिन नंबर, पासवर्ड, सी. व्ही. नंबरसाठी व्हरचुअल कि बोर्डचा वापर करवा.
-
प्राप्त ईमेल संदेशामध्ये दिलेल्या कोणत्याही अकौंट मध्ये पैसे नभरणे.
-
ज्यांनी चुकून पैसे भरले असतील त्यांनी सर्व ईमेल सांभळून ठेवावे डिलीट करू नये.

- इंग्लंडची लॉटरी लागली असल्याचे भासविले असल्यास www.gmblingcommission.gov.uk, कंपनीच्या खरे पणाबद्दल खात्री करण्यासाठी www.companieshouse.gov.uk, कंपनीचा पत्ता बघण्यासाठी www.upmysreet.com.uk या वेबसाईटला भेटी द्याव्यात.

- कोणत्याही कारणाने परकीय चलनाने पैसे न पाठवणे जर परदेशी पैसे पाठवले तर पैसे पाठविण्यावर FEMA (फॉरेन एक्सचेंज मॅनेजमेंट अॅक्ट) नुसार RBI guideline अनुसार कायदेशीर कारवाई होऊ शकते. अशा प्रकारे परकीय चलनामध्ये रक्कम भारताबाहेर पाठवणे हे प्रतिबंधित आहे.
-
कोणत्याही ईमेल मधील लिंकला क्लिक करून कोणत्याही वेबसाईटवर जाऊ नये. वेबसाईट उघडताना अॅड्रेसबार वर टाइप करूनच वेबसाईट उघडावी.

- CREDIT CARD/ATM-CUM-DEBIT CARD चा वापर विश्वासपात्र असलेल्या दुकानावरच करावा. आपल्या समोर क्रेडीट कार्ड स्वॅप करून परत घ्यावे त्यावरील नंबर कोणीही नोंदवून घेणार नाही अथवा त्याची झेरोक्स काढणार नाही याची खात्री करावी.

- ATM-CUM-DEBIT CARD वर पिन नंबर लिहू नये व्यवहार झाल्यानंतर परत कार्ड घेण्यास विसरू नये तसेच CREDIT CARD/ATM-CUM-DEBIT CARD हरवील्यानंतर त्वरित संबंधित बँकेस कळवून सदर कार्ड ब्लॉक करावे

इंटरनेट चे गुलाम


इंटरनेटचे गुलाम    लहान वयात मुलांना इंटरनेट हाताळू देणं हे हल्ली एक फॅड झालंय. आजच्या बदलत्या युगात मुलांना इंटरनेट आलंच पाहिजे ( त्यात काय यायचं आहे? )  पण हा पालकांचा एक अट्टाहास असतो. मग मुलांना सातवी आठवी मधेच नेट वापरण्यासाठी परवानगी दिली जाते. बरेचदा   जर मुलगा इंटरेस्टेड नसेल तरीही नेट  वापरण्यासाठी एनकरेज केले जाते.

१८ वर्ष वय असे पर्यंत मुलाचे गुगल मधे किंवा याहू मधे अकाउंट उघडता येत नाही. मग आई वडीलच स्वतः खोटं वय घालुन  मुलाचा इ मेल अकाउंट उघडुन देतात बरेचदा. या खोटे पणाची काही आवश्यकता आहे का?  मुलांना नेट वर जाउ द्यायचं, इ मेल अकाउंट उघडून द्यायचे – मग मुलाने सगळ्यांसमोर आपला इ मेल पत्ता दिला की कौतुकाने त्याची पाठ थोपटायची- आमचा ’बाळू’ किनाई खुपच फास्ट आहे, त्याला इंटरनेट सगळं कळतं.. असंही म्हणणारे पालक मला भेटले आहेत.

IPv 6.0


1 आयपी (इंटरनेट प्रोटोकॉल) एड्रेस म्हणजे नक्की काय?
   आपण १९८२ पासून जगभर ही अंक ओळख वापरतोय. आयपी एड्रेसची साधी सरळ सोपी व्याख्या म्हणजे -                       वर्ल्ड वाईड वेब (इंटरनेट) वर तुमच्या संगणकाची असलेली सांकेतिक ओळख अंकांच्या स्वरुपात. हे अंक तुमच्या संगणकाला जागतिक नेटवर्कशी (डिजीटल स्वरुपात) जोडण्यास आणि माहिती आदानप्रदान करण्यात उपयुक्त ठरतात.

 2 आयपी एड्रेस व्हर्जन ४.० नक्की कसा असतो?
आपण सध्या जे आयपी एड्रेस व्हर्जन वापरतो ते आहेत IPv4. ह्या आयपी एड्रेसमध्ये चार क्रमांक असतात, जे प्रत्येकी तीन अंकी असतात. हा साधारणपणे XXX.XXX.XXX.XXX असा असतो (उदारणार्थ १७२.८.९.०). ह्यात "X" च्या जागी ० ते २५५ ह्या मधले कुठलेही अंक असू शकतात. ह्यामध्ये प्रत्येक तीन अंकी क्रमांक ८ बीट्सचे असतात. बीट्स हे एक मापक आहे संगणक गणिती प्रणालीचे, ज्यात प्रत्येक अंक त्या उपकरणात डीजीटली किती माहिती साठवलेली आहे त्याची जागा दर्शवितो. त्यानुसार आयपी व्हर्जन ४.० मध्ये ८+८+८+८=३२ बीट्स आहेत.

आयपी एड्रेस व्हर्जन ६.० ची गरज ती काय?
वर दिलेल्या माहितीनुसार ३२ बीट्सचा असलेला आयपी एड्रेस व्हर्जन ४.० आपल्याला ४,२९४,९६७,२९६ इतके पब्लिक एड्रेस देऊ शकणार होता. आता इतक्या प्रमाणात इंटरनेटचा वापर वाढल्यामुळे साहजिकच जितके कॉम्बिनेशन्स आपण वापरू शकत होतो ते संपू लागलेत आणि तेव्हाच इंटरनेटच्या पुढच्या पिढीची म्हणजेच आयपी एड्रेस व्हर्जन ६.० ची सन १९९५ मध्ये निर्मीती करण्यात आली.

4 आयपी एड्रेस व्हर्जन ६.० कसा असतो आणि याचे फायदे काय?
इंटरनेटची पुढची पिढी व्हर्जन ६.० खुप संशोधनातून तयार केली गेली आहे. व्हर्जन ४.० च्या तुलनेत व्हर्जन ६.० मध्ये १२८ बीट्सची क्षमता आहे. हे तयार करताना मागील व्हर्जनमधल्या तीन अंक स्वरुपात बदल करून तो चार अंकी करण्यात आला आणि चार क्रमांक वाढवून ८ करण्यात आले. म्हणजेच चारपट जास्त आयपी एड्रेस आपल्याला मिळतील . हा साधारपणे XXXX:XXXX:XXXX:XXXX:XXXX:XXXX:XXXX:XXXX अश्या फॉर्ममध्ये दिसेल (उदाहरणार्थ - 3ffe:1900:4545:3:200:f8ff:fe21:67cf). ह्यामध्ये प्रत्येक चार अंकी क्रमांक हा १६ बिट्सचा असणार (अंक आणि अक्षर असल्याने) आहे. त्यामुळे १६+१६+१६+१६+१६+१६+१६+१६=१२८ बिट्स. आपणास फरक जाणवेल की जुन्या व्हर्जनमध्ये दोन अंकांच्यामध्ये डॉट (.) होता आणि इथे कोलन् ( : ) आहे. ह्यामध्ये अजून एक महत्वपूर्ण केलेला बदल म्हणजे, ह्या आयपी एड्रेसमध्ये अक्षरसुद्धा असतील अंकांबरोबर A to F पर्यंत. ह्या प्रकारच्या आयपी एड्रेसमुळे जगभर नवीन ३४०,२८२, ३६६,९२०, ९३८,४६३,४६३,३७४,६०७,४३१,७६८,२२१,४५६ इतके युनिक आयपी एड्रेस जगभर उपलब्ध होतील.
  हास्य
 5 आयपी एड्रेस व्हर्जन ६.० कधी पासून उपलब्ध होईल?


ह्या वर्ष अखेरीस जगभर व्हर्जन ६.० वापरायला सुरुवात होईल. अमेरिकेत मागच्यावर्षी नोव्हेंबरमध्ये दोन शहरात आमच्या कंपनीने व्हर्जन ६.० देण्यास प्रायोगिक तत्वावर सुरुवात केली होती. सुरुवातीला थोडा गोंधळ उडाला होता, पण मग सगळ सुरळीत झालं. आपल्या भारतातसुद्धा फेब्रुवारीपासून हे काम सुरु झालंय.

हे वापरण्यासाठी आपल्याला बदल करावे लागतील का?
हे व्हर्जन वापरण्यासाठी आपल्याला हार्डवेअरमध्ये काहीही बदल करावे लागणार नाहीत एक मोडेम रिसेट सोडून (काही ठिकाणी राऊटर रि-कॉन्फिगर करावे लागतील इतकंच). जर तुम्ही डायनामिक आयपी एड्रेस वापरत असाल तर तो आपोआप बदलला जाईल, आणि जर स्टॅटिक आयपी असेल तर आपल्याला मॅन्यूअली बदलावा लागेल.
ह्याचे फायदे ते काय?
१. खुप मोठ्या प्रमाणावर युनिक एड्रेस मिळणे.
२. नेटवर्क अजून जास्त सुरक्षित होईल.
३. डीएनएस (DNS - Domain Name System) जी संकेतस्थळ उघडण्यासाठी वापरली जाते ती प्रक्रिया थोडी जलद होईल.
काही तोटे -
१. हा आयपी लक्षात ठेवायाला कठीण आहे.
२. लगेच मोठ्या प्रमाणावर होणारा हा बदल काहीसा त्रासदायक ठरू शकतो इनस्टॉल करताना सर्वीस ऑपरेटर्सना चलो लेट्स होप फॉर द बेस्ट......